Hoe voorkom je spelfouten? En waarom is correcte spelling belangrijk?

Correcte spelling beïnvloedt de geloofwaardigheid van je organisatie. Ga zelf maar na. Doneer jij als je een direct mailing krijgt die vol fouten staat? Ga jij in zee met een goed doel als de website overloopt van verkeerde d’s en t’s? Spelfouten zorgen voor een verkeerde eerste indruk. Ze kunnen je organisatie daardoor veel geld kosten. Maar hoe voorkom je spelfouten? Dit zijn 8 tips die je direct kunt toepassen. 

Wat is er zo erg aan spelfouten?

Professor Brian Jeffrey Fogg (beter bekend als B.J. Fogg) weet alles van gedrag en van wat mensen beweegt om iets te doen. Hij heeft er verschillende boeken over geschreven. In 2020 verscheen bijvoorbeeld ‘Kleine gewoontes’.  B.J. Fogg heeft een gedragsmodel ontworpen en doet uitspraken over de geloofwaardigheid van organisaties. Hij onderstreept daarmee dat het maken van spelfouten niet verstandig is:

• Fogg zegt dat er 4 soorten geloofwaardigheid zijn: oppervlakkige, vermoedelijke, gerenommeerde en verdiende geloofwaardigheid. Spel- en grammaticale fouten zijn een voorbeeld van verdiende geloofwaardigheid. Ze zorgen ervoor dat je lezer direct wegklikt (omdat je amateuristisch overkomt) of dat je geloofwaardigheid op zijn minst schade oploopt. De context speelt daarbij wel een rol. Een foutje in een blog is minder schadelijk dan op de homepage. En als een taalsite een fout maakt, is dat schadelijker dan wanneer een goed doel het doet.

Maak ook nooit opzettelijk spelfouten voor Google

Heb je gemerkt dat donateurs vaak dezelfde fout in voor jou relevante zoekwoorden maken? Typen ze bijvoorbeeld ‘typfout’ in plaats van ‘typefout’? Dan was het vroeger zinvol om een tekst met het  woord typfout te maken. Nu niet meer. De algoritmes van Google simuleren steeds beter hoe mensen echt lezen en zoeken. Daarnaast draaien de robots van Google inmiddels al wat jaartjes mee. Ze weten daardoor dat een typfout hetzelfde is als een typefout. Sterker nog, Google zoekt gewoon op het juiste woord (zie het voorbeeld hieronder van de fruitmanden). Voor het beter vindbaar maken van je website heb je dus niets aan teksten met spelfouten. Het werkt zelfs tegen je als er toevallig wél iemand op je pagina met spelfouten komt.

Hoe voorkom je spelfouten?

Tip 1. Lees je tekst van achter naar voren

Ons brein vult automatisch gaten op basis van de context van een zin. Daardoor lees je soms snel over bepaalde woorden en fouten heen. Het is een lastig klusje, maar je ondervangt dit door de tekst van achter naar voren te lezen. Dat dwingt je de tekst woord voor woord te lezen. Zo vind je gemiste woorden, verkeerd gespelde woorden en grammaticale fouten.

Tip 2. Gebruik software en websites om spelfouten te vinden

Is je tekst af? Ga dan naar Spelling.nu, plak je tekst en klik op ‘controleer spelling’. Alle fouten worden nu roze. Daarnaast gebruik je natuurlijk de spellingscontrole van je tekstverwerker. Vaak worden fouten direct aangegeven, maar doe ook altijd een handmatige controle als je tekst af is. In MS Word ga je bijvoorbeeld naar ‘controleren’ en dan naar ‘spelling- en grammaticacontrole’. Ga er overigens niet vanuit dat je hiermee alle fouten ondervangt. Zestien jarigen is iets anders dan zestienjarigen. En een verassingspakket is héél iets anders dan een verrassingspakket. Maar dat weet MS Word niet.

Wist je dat de spellingscontrole van MS Word je óók helpt je teksten beter leesbaar te maken? Pas de instellingen aan en je ziet in één oogopslag of jouw zinnen en woorden de juiste lengte hebben. En of je bijvoorbeeld actief genoeg schrijft.

Twijfel je over de spelling van een woord? Kijk dan op www.woordenlijst.org van de Taalunie. Hier vind je de spelling van alle woorden volgens het Groene Boekje én de vervoegingen van werkwoorden.

Pas extra op met Engelse woorden en vervoegingen van werkwoorden. Is het callcenter, callcentre of call center? En is het geupdate, geupdated of geüpdatet?

Tip 3. Lees je tekst hardop voor

Lees je tekst hardop en je ‘hoort’ rare kronkels in je zinnen die je eerst niet zag. Je leest je tekst ook op een andere manier als je alles hardop voorleest. Daardoor herken je spelfouten eerder. Hardop voorlezen helpt je dus spel-, taal- en typefouten te herkennen. Bovendien helpt het je spreektaal te gebruiken in plaats van schrijftaal.

Tip 4. Laat iemand anders je tekst lezen

Laat je tekst door een vriend of collega lezen. Die kijkt fris naar je tekst en ziet daardoor dingen waarvoor jij blind bent geworden. Hoe meer mensen je tekst lezen, hoe groter de kans dat ze er fouten uithalen. Maar pas wel op. Al die mensen hebben ook een mening. ‘Zou je dit niet zo zeggen, zou je dat niet op deze manier vertellen?’ Vraag collega’s dus specifiek te letten op spelfouten – en niet op de inhoud (als je dat niet wilt).

Tip 5. Laat je tekst een dagje liggen

Helaas is tekstschrijven bijna altijd een haastklus. ‘Kan dit vanmiddag nog even snel af?’ Jammer, want het komt de kwaliteit niet ten goede. Schrijf je tekst en laat hem een dag liggen. Kijk dan opnieuw en met een frisse blik naar je tekst. De kans is groot dat je foutjes vindt. Of dat je vindt dat zinnen toch raar lopen. Dat komt doordat je na een dag weer fris naar je tekst kunt kijken, net als je vrienden en collega’s van tip 4.

Tip 6. Gebruik ezelsbruggetjes voor d’s en t’s

Worstel je met d’s en t’s? Vervang het werkwoord dan door het werkwoord ‘lopen’. Je hoort dan vanzelf of je een d of een t moet gebruiken.  Het werkwoord aanmelden is bijvoorbeeld een lastige. Is het ‘meld je aan’ of ‘meldt je aan’? Verander aanmelden in het werkwoord lopen en je hoort het direct. Het is ‘loop je aan’ en niet ‘loopt je aan’. Dus het is ook ‘meld je aan’ – zonder t. Een ander hulpmiddel is je misschien nog bekend van school: ‘t kofschip (of ’t fokschaap). Met dit ezelsbruggetje bepaal je hoe je voltooid deelwoorden correct spelt. Lees hier hoe ‘t kofschip werkt.

Tip 7. Print je tekst

Tekst op een beeldscherm is moeilijker te lezen dan tekst op papier. Op een beeldscherm lees je dan ook sneller over fouten heen. Print je tekst daarom. Ook dat helpt je op een andere manier en met een frisse blik naar je tekst te kijken.

Tip 8. Maak een lijst met veelgemaakte fouten

Zoek de schrijfwijze van woorden waarover je twijfelt eens op. Door dat te doen, ben je er even langer mee bezig dan normaal. De kans is groot dat je vanaf nu precies weet hoe je het woord schrijft – en het nooit meer vergeet. Voor de zekerheid kun je een lijst maken van woorden die je zo nu en dan gebruikt, maar die iedere keer toch weer twijfel brengen. In sommige tekstverwerkers kun je deze woorden zelfs automatisch laten verbeteren. Dat geldt ook voor typefouten die je vaak maakt, zoals ene in plaats van een.

Leren hoe je goede fondsenwervende teksten schrijft?

Volg onze training Schrijven voor Fondsenwervers. Of download ons gratis sjabloon voor het schrijven van een goede fondsenwervende mailingbrief.

Ontvang deze blogs direct in je mailbox 

Lees ook: